Bel Fleur Kloek van Psycholoog Alkmaar bij vragen
of om een afspraak te maken: 072-30 30 530
Somatic Experiencing
Somatic Experiencing kun je letterlijk vertalen als ‘lichamelijke ervaring’. De benaming geeft daarmee de kern weer over de manier van traumaverwerking die is ontwikkeld door Dr. Peter Levine. In de behandeling staat de fysieke ervaring centraal. Het fysiologische aspect wordt daarmee nadrukkelijk in de behandeling betrokken.
‘Trauma’ is een vaak onbegrepen en soms zelfs een genegeerde aandoening die grote gevolgen kan hebben, zowel geestelijk als lichamelijk. Meestal ontstaat het door een heftige gebeurtenis van buitenaf. Maar het kan ook ontstaan door een ongeval, een medische ingreep of een ziekte. De gevolgen worden vaak pas veel later merkbaar.
Overweldigend
In alle gevallen was de situatie die zich voordeed een overweldigende ervaring. Je bent niet in staat geweest om de natuurlijke impuls van ‘vechten of vluchten’ te volgen. Het gevolg: een situatie van bevriezing. Je lichaam maakt zich klaar voor actie maar door de bevriezing blijft dit in je lichaam. In feite is de ontlading na de overweldigende situatie niet tot stand gekomen. Dit kan klachten geven. Je kan je bijvoorbeeld gevangen of angstig voelen, chronisch vermoeid, hyperactief of onrustig, psychosomatische klachten of depressiviteit.
Somatic Experiencing is er op gericht om op zorgvuldige wijze, zonder herbeleving van het trauma, het lichaam te helpen de bevroren spanning stukje bij beetje los te laten. De beweging die er ‘toen’ niet kon zijn, kan alsnog worden afgemaakt. Door deze ontlading kan eindelijk, vaak na vele jaren, de rust in lichaam en geest terugkeren.
Acceptance and Commitment Therapy
ACT staat voor Acceptance and Commitment Therapy. Dit is een vorm van gedragstherapie die je helpt om op een flexibele manier om te gaan met de obstakels die je tegenkomt in het leven (Acceptance). Op deze manier blijft er meer ruimte over om te investeren in de dingen die je écht belangrijk vindt (Commitment).
ACT bestaat uit zes verschillende vaardigheden, vaak uitgebeeld in het ACT-hexaflex:
Acceptatie: Ruimte maken voor vervelende ervaringen.
Defusie: Afstand nemen van je gedachten.
Het Zelf: Flexibel omgaan met je zelf(beeld).
Hier en Nu: Aandacht voor het Hier en Nu.
Waarden: Stilstaan bij wat je echt belangrijk vindt.
Toegewijd Handelen: Investeren in je waarden.
Deze ACT-vaardigheden zorgen er samen voor dat je psychologisch flexibeler wordt. Het doel van ACT is dus niet gericht op het verminderen van klachten, maar op het vergroten van je persoonlijke veerkracht. Bij ACT wordt er veel gebruikt gemaakt van metaforen en oefeningen; zo ontwikkel je op een ervaringsgerichte manier de verschillende ACT-vaardigheden.
Wanneer ACT?
ACT is erkende therapievorm wanneer je depressieve gevoelens hebt, worstelt met angsten, dwang of chronische pijn. Tevens is ACT effectief gebleken bij het vergroten van je algemene welbevinden. Er hoeft dus geen sprake te zijn van ernstige of extreme klachten om baat te hebben bij deze therapievorm.
Schematherapie
Schematherapie gaat van het idee uit dat mensen in hun jeugd ideeën ontwikkelen. Over wie je bent, hoe de wereld in elkaar zit en hoe andere mensen zijn. Deze ideeën, waar je vaak niet bewust van bent, noemen we schema’s. Ze beïnvloeden hoe je denkt, voelt en hoe je je gedraagt.
Meestal passen die ideeën goed bij hoe jouw wereld er vroeger uit zag toen je klein was. Meestal past dit niet zo goed meer in de wereld waarin je nu leeft als volwassene. Dit kan veel problemen veroorzaken zowel voor jou als voor je omgeving.
Met schematherapie wordt gekeken naar wat je als kind hebt meegemaakt en hoe je in de vervulling van je basisbehoeften gefrustreerd of gekwetst bent. Schematherapie helpt je dus om de oorsprong van gedragspatronen te begrijpen en daarna te veranderen. We kijken hoe je jeugdervaringen doorwerken in je dagelijkse leven nu. Je leert voelen wat je behoefte is en je leert daarbij ook om op een gezondere manier voor deze behoefte op te komen. Hierdoor verandert je gedrag, maar ook je gedachten en gevoelens. Je gaat je stap voor stap beter voelen, beter voor jezelf zorgen en beter voor jezelf opkomen.
Schematherapie richt zich op het veranderen van de ideeën uit je jeugd die je problemen veroorzaken. Dat gebeurt door het ontdekken van je ideeën die de problemen veroorzaken. En door het toepassen van verschillende methoden en technieken om gericht aan verandering van je ideeën te werken, door anders te leren voelen, anders te leren doen en anders te leren denken.
Door steeds samen met de therapeut te kijken naar wat er gebeurt, kun je automatische processen makkelijker stopzetten. Deze automatische processen beïnvloeden je leven vaak op negatieve wijze. Door actief in contact te komen met je onderliggende behoeften en op deze manier leer je om andere keuzes te maken. Je zult uitgedaagd worden om andere mogelijkheden uit te proberen. Belangrijke mensen uit je omgeving kunnen eventueel betrokken worden bij je behandeling zodat je ook steeds beter met hen om kunt gaan.
Een belangrijk verschil met cognitieve therapie is dat ervaring centraal staat bij schematherapie. Door iets te ervaren of beleven weten we iets niet alleen cognitief, maar ook via het lichaam. We verbinden als het ware primaire fysieke reacties, emoties en ons denken met elkaar. Om je meer te laten ervaren, worden verschillende technieken gebruikt.
EMDR Therapie (Eye Movement Desensitization and Reprocessing)
EMDR therapie is een behandelvorm waarbij je de herinnering aan een nare gebeurtenis vertelt of in gedachten neemt. Tegelijkertijd biedt je therapeut een afleidende stimulans. Dit zijn tics met de handen, oogbewegingen of klikjes via een koptelefoon.
Na elke set wordt er even rust genomen. De therapeut zal vragen wat er in je gedachten naar boven komt. De EMDR procedure brengt doorgaans een stroom van gedachten, beelden, gevoelens en lichamelijke sensaties op gang. Vaak verandert er iets in je gevoelens. Na elke set oogbewegingen wordt gevraagd je te concentreren op de meest opvallende verandering. Deze reeks wordt net zo vaak herhaald tot er rust is op de nare herinnering of het beginbeeld.
Wanneer is EMDR therapie geschikt?
EMDR wordt met name ingezet bij de behandeling van trauma, maar ook bij andere traumagerelateerde angstklachten, fobieën, eetstoornissen en verslavingen. Eigenlijk alles waarbij herinnering een belangrijke rol speelt.
Wanneer is er sprake van een trauma?
Dit is heel persoonlijk. Het gaat er ten slotte om hoe jij iets hebt beleefd. Dat is de kern. Soms kan je ook getraumatiseerd raken van iets wat je hebt gezien bij een ander. Iedereen ervaart een gebeurtenis op zijn eigen manier en gaat er op een eigen manier mee om.
De ervaringen met EMDR van de afgelopen jaren hebben laten zien dat deze behandelmethode bij verschillende psychische klachten een effectieve therapie kan zijn. Uitgangspunt is dat de klachten zijn ontstaan als gevolg van een of meer beschadigende ervaringen zoals:
- Verkrachting of aanranding
- Mishandeling
- Misbruik
- Ongeval
- Rampen
- Oorlogstrauma
- Verkrachting
- Ernstige ziekte
- Overval
- Pestverleden
Kortom het kan ook helpen bepaalde patronen makkelijker te doorbreken. Vaak past deze EMDR behandeling goed in combinatie met schematherapie.
- Echtscheiding
- Ontslag
- Verlies van dierbare
- Dysfunctionele relaties
Cognitieve therapie
Cognitieve therapie gaat ervan uit dat niet de gebeurtenissen zelf je negatieve gevoelens bezorgen, maar “de gekleurde bril” waardoor je de dingen ziet. Door gebeurtenissen anders te interpreteren komt er een objectievere kijk op je eigen gevoelens en waarnemingen. Hierdoor kunnen negatieve gevoelens verdwijnen, waardoor ook je gedrag verandert. Bij het uitwerken van meer realistische standpunten en gedachten doen we samen specifieke cognitieve oefeningen en huiswerkafspraken.
Wat is gedragstherapie?
In gedragstherapie staat jouw gedrag centraal. Hoe je je gedraagt bepaalt namelijk in belangrijke mate hoe je je voelt. Als je uit angst bepaalde zaken uit de weg gaat, zal de angst vaak eerder sterken worden dan verminderen. Wie niet goed weet hoe hij zijn mening het beste naar voren kan brengen, zal eerder onzeker of juist geïrriteerd worden. Wie niet heeft geleerd hoe hij zich moet beheersen, zal gemakkelijk het slachtoffer worden van zijn eigen impulsiviteit.
Binnen gedragstherapie breng je samen met mij eerst het problematische gedrag en de omstandigheden waarin die voorkomen in kaart. Vervolgens gaan we samen op zoek naar beter passende gedragspatronen om te reageren op die omstandigheden. Hiervoor worden diverse oefeningen en huiswerk gedaan.
Hoe ziet de cognitieve gedragstherapie er inhoudelijk eruit?
CGT richt zich veel vaker op je huidige situatie en minder op jouw verleden. Door trainingen tijdens de sessies, in het echte leven en doen van opdrachten komt je geleidelijk aan tot nieuwe gedachten en functioneler gedrag. Het is gebleken dat het veranderen van gedrag en het veranderen van gedachten goed samen kunnen gaan. Tijdens CGT praat je dus meer over moeilijke situaties in het heden en hoe je je daarin beweegt. Ook worden jouw gedachten over dergelijke moeilijke situaties nader onderzocht en uitgedaagd. Bij CGT ga je samen op zoek naar knelpunten en manieren om met situaties om te gaan en er andere, meer helpende gedachten, bij te ontwikkelen.
